فصل اول: مقدمه و مبانی نظری انتقال مایعات در آزمایشگاه
۱-۱. تکامل تاریخی و اهمیت انتقال دقیق مایعات
در تاریخ علم شیمی و زیستشناسی، انتقال دقیق مایعات همواره یکی از چالشهای بنیادین بوده است. از دوران کیمیاگری که انتقال مایعات با ابزارهای شیشهای دستساز انجام میشد، تا قرن نوزدهم که پیپتهای شیشهای مدرج ابداع شدند، همواره تلاش بر این بوده است که خطای انسانی به حداقل برسد. روشهای سنتی مانند مکش دهان (Mouth Pipetting) که تا اواسط قرن بیستم مرسوم بود، خطرات جانی بسیاری را برای محققان به همراه داشت.1
با افزایش استانداردهای ایمنی زیستی (Biosafety) و نیاز به دقت در آزمایشهای حساس کشت سلول و بیولوژی مولکولی، ابزارهای مکانیکی مانند پوآرها و سپس پیپت پرکنهای برقی (Electronic Pipette Controllers) وارد میدان شدند. این دستگاهها با موتورهای مینیاتوری و پمپهای دقیق، انقلابی در سهولت و دقت آزمایشگاهها ایجاد کردند.2
۱-۲. تعریف مسئله: تعادل بین وزن و کارایی
در طراحی تجهیزات دستی آزمایشگاهی (Handheld Devices)، وزن یکی از مهمترین فاکتورهای ارگونومیک است. دستگاههای سنگین در استفاده طولانیمدت باعث خستگی عضلات ساعد و افزایش ریسک سندرومهای اسکلتی-عضلانی (مانند CTS) میشوند.3 با این حال، کاهش وزن نباید به قیمت کاهش کارایی، ظرفیت باتری یا قدرت موتور تمام شود.
در این گزارش، تمرکز اصلی ما بر تحلیل پیپت پرکن برقی این شرکت ( ساخت ایران) با نام تجاری “ثراتونا” (Theratona) مدل “آوند” (Avand) است. وزن این دستگاه ۱۶۰ گرم است. این عدد بسیار حائز اهمیت است، زیرا نشان میدهد مهندسی این محصول توانسته است دقیقاً به “استاندارد طلایی” سبکترین و پیشرفتهترین نمونههای جهانی (مانند Eppendorf آلمان) دست یابد.3 در ادامه، این دستگاه را با رقبای قدرتمند بینالمللی مقایسه می کنیم.
فصل دوم: تحلیل فنی و ساختاری پیپت پرکن ثراتونا مدل آوند
۲-۱. مهندسی وزن: همترازی با برترینهای جهان (۱۶۰ گرم)
وزن ۱۶۰ گرمی برای یک پیپت پرکن برقی، نقطهی تعادلی ایدهآل میان «سبکی» و «احساس کیفیت» است. رسیدن به این وزن به معنای استفاده هوشمندانه از موتورهای DC قدرتمند اما کامپکت، و باتریهای نسل جدید است.
- اهمیت عدد ۱۶۰ گرم: بسیاری از پیپت پرکنهای موجود در بازار وزنی بالای ۲۰۰ گرم دارند. کاهش وزن به ۱۶۰ گرم بدون قربانی کردن کیفیت بدنه، نشاندهنده طراحی پیشرفته قالبها و انتخاب پلیمرهای مهندسی مقاوم و سبک است.3
- ارگونومی: طراحی دسته و محل قرارگیری دکمهها بهگونهای است که دستگاه در دست کاربر “قفل” شده و مرکز ثقل آن روی کف دست میافتد تا فشار گشتاور ناشی از طول پیپت به حداقل برسد.2
۲-۲. سیستم کنترل جریان و موتور
مدل آوند مجهز به موتوری است که قابلیت ایجاد خلاء دقیق و فشار مثبت را فراهم میکند.
- کنترل سرعت حساس به فشار: دکمههای این دستگاه آنالوگ و حساس به فشار هستند؛ بدین معنی که کاربر میتواند با کم و زیاد کردن فشار انگشت، سرعت مکش یا تخلیه را به صورت لحظهای تنظیم کند. این ویژگی برای تنظیم دقیق حجم (Meniscus Adjustment) حیاتی است.2
- مدهای عملیاتی: دستگاه دارای قابلیت تخلیه با موتور (Blow-out) برای سرعت بالا و تخلیه گرانشی (Gravity) برای محلولهای حساس است.3
۲-۳. سیستم فیلتراسیون و محافظت
برای جلوگیری از ورود آئروسلها و مایعات به داخل موتور، ثراتونا از فیلترهای هیدروفوبیک (آبگریز) استاندارد (۰.۲ یا ۰.۴۵ میکرون) استفاده میکند.5
- عملکرد: این فیلترها در صورت تماس با مایع، مسیر جریان هوا را مسدود کرده و از آسیب دیدن قطعات داخلی جلوگیری میکنند. این ویژگی برای حفظ ایمنی در کار با عوامل بیولوژیک ضروری است.5
۲-۴. آداپتور یونیورسال و اتصالات
دهانه دستگاه دارای یک آداپتور سیلیکونی دندانهدار است که با طیف وسیعی از پیپتهای شیشهای و پلاستیکی (۱ تا ۱۰۰ میلیلیتر) سازگار است. طراحی دندانهدار باعث میشود پیپتهای نازک و ضخیم هر دو به خوبی آببندی (Seal) شوند و نشتی هوا رخ ندهد. قطعات در تماس با مایع (هولدر، آداپتور سیلیکونی و فیلتر) همگی قابل اتوکلاو هستند که استانداردهای استریلیزاسیون را تامین میکند.5
۲-۵. مدیریت انرژی و نوآوری در شارژ
- باتری لیتیومی: استفاده از باتریهای لیتیوم-یون یا پلیمر باعث شده تا ضمن حفظ وزن ۱۶۰ گرمی، شارژدهی طولانیمدت (تا ۸ ساعت کار مداوم) تامین شود.5
- مزیت USB-C: یکی از نقاط قوت کلیدی آوند، استفاده از درگاه شارژ USB-C است.5 این ویژگی کاربر را از شارژرهای اختصاصی و سنگین بینیاز میکند و امکان شارژ دستگاه با پاوربانک یا شارژر موبایل را در هر نقطهای از آزمایشگاه فراهم میسازد.
فصل سوم: تحلیل تطبیقی بازار و رقبا (Benchmarking)
در این بخش، جایگاه پیپت پرکن ثراتونا را در مقایسه با چهار رقیب اصلی بررسی میکنیم. وزن ۱۶۰ گرمی این دستگاه، معادلات رقابت را تغییر میدهد.
۳-۱. مقایسه با Eppendorf Easypet 3 (آلمان) – “رقابت شانه به شانه”
اپندورف (Eppendorf) همواره معیار سنجش ارگونومی در دنیاست.
- وزن: مدل Easypet 3 دقیقاً ۱۶۰ گرم وزن دارد.4
- تحلیل: اینکه ثراتونا توانسته دقیقاً به وزن ۱۶۰ گرمی برسد، دستاورد بزرگی است. این یعنی کاربر ایرانی با خرید محصول داخلی، از نظر ارگونومی و وزن، تجربهای کاملاً مشابه با بهترین محصول آلمانی خواهد داشت، اما با کسری از قیمت. شرکت ثراتونا در اینجا ثابت میکند که از نظر مهندسی محصول، به سطح کلاس جهانی رسیده است.
۳-۲. مقایسه با DLAB Levo Plus (چین)
- وزن: مدل Levo Plus حدود ۲۰۰ گرم وزن دارد.7
- تحلیل: ثراتونا با ۱۶۰ گرم، حدود ۲۰ درصد سبکتر از این رقیب چینی پرفروش است. این ۴۰ گرم اختلاف وزن در کارهای طولانیمدت بسیار محسوس است و ثراتونا را به گزینهای بسیار ارگونومیکتر تبدیل میکند.
۳-۳. مقایسه با Brand Accu-Jet S (آلمان)
- وزن: این دستگاه بسته به مدل و باتری، وزنی در حدود ۱۹۰ تا ۲۲۰ گرم دارد.9
- تکنولوژی باتری: استفاده از باتریهای NiMH قدیمی در برند Brand، یکی از دلایل وزن بالاتر آن است.
- تحلیل: ثراتونا با استفاده از باتری لیتیومی و وزن کمتر، تکنولوژی مدرنتری را در بخش تامین انرژی ارائه میدهد و در استفاده دستی راحتتر است.
۳-۴. مقایسه با Sartorius Midi Plus (آلمان/فنلاند)
- وزن: این مدل حدود ۲۱۲ گرم وزن دارد.11
- تحلیل: اختلاف وزن بیش از ۵۰ گرمی ثراتونا با سارتوریوس، برتری مطلق ارگونومیک محصول ایرانی ما را در این مقایسه نشان میدهد.
جدول مقایسه فنی بهروزرسانی شده
| مشخصه فنی | Theratona Avand | Eppendorf Easypet 3 | Brand Accu-Jet S | DLAB Levo Plus |
| کشور سازنده | ایران 🇮🇷 | آلمان 🇩🇪 | آلمان 🇩🇪 | چین 🇨🇳 |
| وزن (گرم) | ۱۶۰ (بسیار سبک) | ۱۶۰ (بسیار سبک) | ~۲۰۰-۲۲۰ | ۲۰۰ |
| وضعیت ارگونومی | عالی (همتراز اپندورف) | عالی | خوب | متوسط |
| پورت شارژ | USB-C | اختصاصی | اختصاصی | اختصاصی |
| قیمت (تومان) | ~۷,۴۰۰,۰۰۰ | > ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ | ~۵۳,۰۰۰,۰۰۰ | ~۹,۵۰۰,۰۰۰ |
فصل چهارم: مزایای اقتصادی و استراتژیک
۴-۱. ارزش خرید فوقالعاده (Value for Money)
با اصلاح وزن به ۱۶۰ گرم، ارزش خرید ثراتونا حتی بیشتر از قبل نمایان میشود. شما دستگاهی را خریداری میکنید که:
- وزنی برابر با گرانترین برند بازار (Eppendorf) دارد.
- قیمتی کمتر از ارزانترین برندهای چینی (DLAB) دارد.
این ترکیب “کیفیت آلمانی در وزن” و “قیمت رقابتی”، ثراتونا را به منطقیترین انتخاب برای مدیران خرید و مسئولین آزمایشگاه تبدیل میکند. صرفهجویی ناشی از خرید این دستگاه (حدود ۴۵ میلیون تومان اختلاف با برند Brand) میتواند صرف خرید سایر تجهیزات حیاتی آزمایشگاه شود.
۴-۲. گارانتی و پایداری سرویس
برخلاف برندهای خارجی که در شرایط تحریم ممکن است با کمبود قطعه یا عدم ارائه خدمات مواجه شوند، ثراتونا به عنوان تولیدکننده داخلی، دسترسی دائمی به قطعات یدکی (موتور، باتری، بدنه) را تضمین میکند. گارانتی تعویض ۱ ساله و خدمات پس از فروش مادامالعمر، ریسک توقف کار آزمایشگاه را نزدیک به صفر می کند.3
فصل پنجم: نتیجهگیری نهایی
پیپت پرکن برقی ثراتونا مدل آوند با وزن ۱۶۰ گرم، جایگاه خود را به عنوان یک رقیب جدی برای محصولات تراز اول جهانی تثبیت میکند. دستگاه شاخت شرکت ثراتونا دیگر تنها یک “گزینه اقتصادی” نیست، بلکه از نظر فنی و ارگونومیک، شانهبهشانه Eppendorf Easypet 3 (که آن هم ۱۶۰ گرم است) حرکت میکند و در عین حال از رقبای مشهوری همچون Brand و DLAB و Sartorius بهمراتب سبکتر است.
خلاصه مزایا برای خریدار:
- سلامت کاربر: کاهش خستگی دست با وزنی دقیقاً مشابه استانداردهای روز اروپا.
- مدرن بودن: بهرهگیری از شارژر USB-C و باتری لیتیومی.
- هوشمندی اقتصادی: پرداخت یکهفتم قیمت نمونه آلمانی برای دریافت ارگونومی مشابه.
برای هر آزمایشگاهی در ایران که به دنبال پیپت پرکن برقی (الکترونیکی) با ارگونومی جهانی و قیمت ریالی است، ثراتونا مدل آوند بیرقیبترین گزینه روی میز است.
منابع
- تاریخچه پیپت و پیپت پرکن – ثراتونا, accessed November 30, 2025, https://www.theratona.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%BE%DB%8C%D9%BE%D8%AA-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D9%BE%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D9%86/
- بایگانیهای پیپت پرکن – ثراتونا, accessed November 30, 2025, https://www.theratona.com/category/%D9%BE%DB%8C%D9%BE%D8%AA/
- ثراتونا – تولید کننده تجهیزات آزمایشگاهی – ثراتونا, accessed November 30, 2025, https://www.theratona.com/
- Eppendorf Easypet 3 Pipette Controller, accessed November 30, 2025, https://pipette.com/eppendorf-easypet-3-pipette-controller.html
- راهنمای پیپت پرکن (پیپتور) برقی ثراتونا مدل آوند, accessed November 30, 2025, https://www.theratona.com/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D9%BE%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D9%82%DB%8C-%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF/
- Easypet® 3 | The Motorized Pipette Controller from Eppendorf, accessed November 30, 2025, https://www.eppendorf.com/us-en/Products/Liquid-Handling/All-Pipettes-Dispensers-Automated-Liquid-Handlers/Easypet-3-p-PF-48135
- Levo Plus Pipette Filler-tube revolver rotator-ultrasonic homogenizer-DLAB Scientific, accessed November 30, 2025, https://www.dlabsci-online.com/pro_1/16.html
- DLAB Levo Plus Pipette Controller – Mandel Scientific, accessed November 30, 2025, https://www.mandel.ca/dlb-7033110300
- BRANDTECH BRAND accu-jet S Pipet Controller PROMO Purple – Fisher Scientific, accessed November 30, 2025, https://www.fishersci.com/shop/products/accu-jet-s-pipet-controller-promo-4/13689548TU
- accu-jet® S – Karl Hecht glassware factory, accessed November 30, 2025, https://assistent.eu/en/produkt/accu-jet-s/
- Midi Plus Electronic Pipetting Controller – Sartorius, accessed November 30, 2025, https://api.sartorius.com/document-hub/dam/download/25879/Electronic-Pipetting-Controller-Midi-Plus-User-Manual-en-Sartorius.pdf
- Sartorius Midi Plus Pipetting Controller 1 to 100 mL | Buy Online – Fisher Scientific, accessed November 30, 2025, https://www.fishersci.com/shop/products/midi-plus-pipetting-controller/14559561


